Dünya Bankası ile Birleşmiş Milletler (BM), Avrupa Birliği’nin (AB) mali dayanağıyla hazırlanan “Gazze Süreksiz Hasar Tespit Raporu”nu yayımladı.
Bankadan rapora dair yapılan açıklamada, Gazze’deki kritik altyapılara verilen zararın maliyetinin ocak sonu prestijiyle 18,5 milyar dolar civarında olduğunun kestirim edildiği, bu meblağın Batı Şeria ve Gazze’nin 2022’deki toplam gayrisafi yurt içi hasılasının yüzde 97’sine denk geldiği belirtildi.
Ekim 2023 ile Ocak 2024 sonu ortasında kritik dallardaki fizikî altyapıya verilen hasarı ölçmek için uzaktan data toplama kaynaklarının kullanıldığı, yapılara verilen hasarın iktisadın her bölümünü etkilediği vurgulandı.
Açıklamada, konut hasarlarının maliyetin yüzde 72’sini oluşturduğu, ayrıyeten su, sıhhat ve eğitim üzere kamu hizmeti altyapısının hasar maliyetindeki hissesinin yüzde 19, ticari ve endüstriyel binaların hissesinin ise yüzde 9 olduğu tabir edildi.
ENKAZ KALDIRMA YILLARCA SÜRECEK
Yıkımın akabinde tahminen 26 milyon ton enkaz ve moloz kaldığı aktarılan açıklamada, bu ölçünün kaldırılmasının yıllar alacağına ait öngörüye yer verildi.
Açıklamada, Gazze halkı üzerindeki tesire de bakıldığına işaret edilerek “Gazze nüfusunun yarısından fazlası kıtlığın eşiğinde. Nüfusun tamamı akut besin güvensizliği ve yetersiz beslenmeyle karşı karşıya. 1 milyondan fazla insan evsiz ve nüfusun yüzde 75’i yerinden edilmiş durumda. Fizikî ve zihinsel sıhhat üzerindeki yıkıcı kümülatif tesirler en çok bayanları, çocukları, yaşlıları ve engellileri vurdu. Küçük çocukların gelişimleri üzerinde hayat uzunluğu sonuçlarla karşı karşıya kalacağı öngörülüyor” tabirleri kullanıldı.
Sağlık tesislerinin yüzde 84’ünün hasar görmesi yahut tahrip olması, geri kalan tesislerin işletilmesi için elektrik ve suyun bulunmaması nedeniyle nüfusun sıhhat hizmetlerine, ilaca yahut hayat kurtarıcı tedavilere erişiminin asgarî seviyede olduğuna dikkat çekilen açıklamada, su ve sanitasyon sisteminin neredeyse çöktüğü, çocukların tamamının okula gidemediği kaydedildi.
KAPSAMLI TAHLİL YAPILACAK
Açıklamada, Gazze’de ana yolların yüzde 92’sinin tahrip olması yahut hasar görmesi ve bağlantı altyapısının önemli halde ziyana uğraması nedeniyle temel insani yardımların ulaştırılmasının epeyce zorlaştığının altı çizildi.
Raporda, süratli hasar ve muhtaçlık tahlili metodolojisine uygun olarak Gazze’deki fizikî yapılarda çatışma nedeniyle oluşan hasarlara ait bir ön kestirim sağlamak için uzaktan bilgi toplama kaynaklarından ve tahlillerden yararlanıldığı aktarılan açıklamada, ekonomik ve toplumsal kayıpların yanı sıra güzelleştirme ve tekrar inşa için finansman muhtaçlıklarını kıymetlendiren kapsamlı bir tahlilin durum müsaade verir vermez tamamlanacağı bildirildi.
Kapsamlı tahlil aracılığıyla varsayım edilecek hasarların, kayıpların ve gereksinimlerin maliyetinin, Süreksiz Hasar Tespit Raporu’ndan değerli ölçüde yüksek çıkması bekleniyor.